In de keuken met… Janny van der Heijden
Sommige mensen behoeven maar weinig introductie en Janny van der Heijden is een van die mensen. Want zeg je Heel Holland Bakt, dan zeg je Janny. En zeg je jarenlange culinaire ervaring, dan zeg je óók Janny.
Maar wat is haar grootste keukenblunder? Met welk gebakje mag je haar vergelijken? En wat kookt ze thuis? Je komt erachter in deze nieuwe In de keuken met…
foto Roland J. Reinders voor Heel Holland Bakt
Interview met Janny van der Heijden
Janny woont in het midden van het land in een prachtig koetshuis. In haar landelijke keuken hangen twee fazanten en rondom ons heen drentelt haar teckelpup Nhaan, op wie ik tijdens het interview op slag verliefd word.
Janny geeft niet heel veel interviews, dus ik ben extra vereerd dat ze voor mij tijd vrij maakt. Gewapend met onder andere een aantal vragen die op Facebook door jullie gesteld werden schuif ik aan voor koffie en een stukje taart uit Frankrijk.
Culinaire herinneringen
“Mijn moeder kon heel goed koken en kookte ook altijd vers. Een van mijn jeugdherinneringen is dat de tuindeur openstond en ik het tikken in de kom van de vinaigrette hoorde die ze maakte voor de sla. Maar we hadden bijvoorbeeld ook discussies aan tafel over de smaak van kruiden. Ik realiseer me nu hoe uitzonderlijk dat was.
Mijn moeder was redelijk kwistig met room. Ze maakte bijvoorbeeld zuurkool met paprika, tomatenpuree en héél veel slagroom en stoofvlees. Goddelijk was het, maar zó zwaar.
Ik was ook best een lastige eter. Vlees bijvoorbeeld vond ik echt niet lekker. Ik had een methode ontwikkeld om het vlees in mijn wang te bewaren zodat ik het later kon uitspugen. Maar ook qua groente was ik niet heel makkelijk. Ik moest het wel proeven, maar mijn moeder maakte ook al snel iets anders voor me. Ze was wat dat betreft niet heel streng. Hoewel ze me wel ooit heeft gestraft door me niet naar een partijtje te laten gaan omdat ik de witlof niet opat. Dat staat me nog steeds levendig bij.”
Culinaire achtergrond Janny van der Heijden
Als ik haar vraag naar hoe ze ooit in de culinaire wereld is begonnen lacht Janny “dat was ergens in 1824 denk ik. Ik ben begonnen met het vertalen van kookboeken, omdat er een vertaalster was uitgevallen. Ik werkte toen op een uitgeverij en totaal niet gehinderd door enige kennis begon ik aan de vertaling van een Duits kookboek. Maar ik was ook wel het type dat aangaf wat er niet klopte aan het boek, wat natuurlijk eigenlijk helemaal niet de bedoeling was. Maar daardoor werd ik wel door de redacteur gevraagd om zelf iets te schrijven.
De uitgeverij ging alleen failliet, dus ik belde een lijstje andere uitgevers en die vroegen of ik niet een boek over pasta kon maken, want dat was er destijds nog niet. Dat werd mijn eerste boek. Mijn jongste was toen een paar maanden (Janny heeft twee volwassen zonen) Zo ben ik eigenlijk, per toeval, in het vak gerold.
Die redacteur is overigens later mijn uitgever geworden en daar heb ik nog steeds contact mee. Daarna schreef ik voor de krant, ben ik radio gaan doe, schreef ik nog meer boeken en zo belandde ik daarna weer bij toeval bij de televisie. In eerste instantie overigens als eindredacteur en niet in beeld.
foto: Yokaw Pat
Tv carriére Janny van der Heijden
Janny loopt inmiddels al weer een tijdje rond in televisieland. De eerste twintig jaar achter de schermen, zoals bij het programma Koken met sterren, Masterchef en Obese. Erland Galjaard van RTL overtuigt haar dat het bijdraagt aan de geloofwaardigheid van het programma Obese als ze ook te zien is, samen met de kandidaten. Het zijn haar eerste stappen voor de camera.
Heel Holland Bakt
In eerste instantie wordt ze voor Heel Holland Bakt niet zo zeer gevraagd als jurylid maar om mee te denken over de Nederlandse invulling van het programma (Janny bedenkt ook televisieformats). Janny krijgt in de pitchfase de rol van Mary Berry toebedeeld. De zender zou uiteindelijk moeten beslissen of ze die rol ook echt krijgt en zij gaat er eigenlijk vanaf het begin vanuit dat ze het niet wordt.
We weten inmiddels dat dat nét iets anders is gelopen en het betekent haar definitieve doorbraak bij het grote publiek. “Ik laat me daar overigens echt niet gek door maken. Het is nooit mijn ambitie geweest om voor de camera te komen. Het is mijn werk, niet meer dan dat. Maar dat je dan uiteindelijk jezelf terugziet als figuur op een carnavalswagen is natuurlijk wel weer hilarisch.”
Altijd jezelf blijven
Janny denkt dat een van de factoren voor haar succes is dat ze altijd zichzelf is. Voor én achter de camera. “Daardoor is het ook vol te houden. Televisie maken is hartstikke leuk. Gelukkig ben ik ook in de positie inmiddels om te kiezen wat ik leuk vind. Ik ben pas na mijn 50e voor de camera beland, dat scheelt ook. Ik denk dat het voor jongeren een stuk ingewikkelder is.”
Ouderen en voeding
“Mijn leeftijd helpt juist ook weer bij het project Ouderen en voeding dat ik momenteel voor de overheid doe. Het zou minder geloofwaardig zijn als dat door iemand van twintig wordt getrokken.”
Hard werken en principes hebben
“Hoewel het soms lijkt alsof mijn carriére bestaat uit toevalligheden en ik nooit een vooropgezet plan heb gehad heb ik wel altijd hard gewerkt en vastgehouden aan mijn eigen overtuigingen. Dus niet koken met pakjes & zakjes, zonder dat ik het zo noemde trouwens. Houd je boodschap simpel, daar geloof ik in.”
Hoe eet Janny thuis?
“Ik kook, als ik thuis ben, altijd voor mezelf. Dat vind ik echt rete-belangrijk. Voor mij is het ook ontspanning. Ik heb genoeg repertoire om snel aan tafel te kunnen. Er ligt altijd zalm of iets van kippendijen in de vriezer. Gember, pepers, groente. Dan zet je in no-time een curry op tafel, vind ik heerlijk.
Maar als je voor jezelf of maar twee personen kookt is een contactgrill ook echt ideaal. Wat groente en vis bijvoorbeeld erop en klaar ben je. En ik heb naast een gewone oven, een stoomoven.
Janny draagt tijdens het koken nooit een schort, maar dat wil niet zeggen dat ze haar kleding ook altijd schoon houdt geeft ze toe “Ik ben soms ook een meester in het krijgen van vlekken in mijn kleding”.
Budget voor boodschappen
“Nee, heel erg misschien, maar daar let ik niet echt op. Ik geloof er heel erg in dat je moet kopen wat je portemonnee zich kan veroorloven, maar kiloknallers komen er hier niet in. Lokale boeren of Lindenhoff bijvoorbeeld, daar hou ik van. Die bezorgen voor nog geen vier euro en dan weet ik gewoon dat het goed is. Bovendien weet ik dan ook dat ik gezond eet als ik thuis ben.
Tegelijkertijd, en dat vinden heel veel mensen gek, ben ik ook fan van de Lidl. Die hebben fantastische groente. Ook de favoriete botjes van Nhaan komen er vandaan trouwens.
Ik wil ook in de supermarkt zien wat er te koop is, wat er nieuw is. Zoals de bietenburger van Albert Heijn. Die zijn trouwens echt niet slecht.” (op advies van Janny probeerde ik ze uit en ik kan niet anders dan haar gelijk geven, die zijn echt prima.)
Onmisbaar in de keuken
“Goeie pannen en messen! Ik heb echt een messentic. Ik heb heel veel verschillende messen, van Japanse messen tot messen uit één stuk. Ik erger me ook echt dood als ik in de studio sta met een mes, waar ik niks mee kan. Maar verder is een goeie houten snijplank, nooit plastic! en goeie spatels, essentieel om mee te koken!”
Altijd in de koelkast
“Boter, om mee te bakken. Isigny gezouten boter uit Frankrijk, onmisbaar. Creme fraiche. Kaas natuurlijk. Boerenkaas belegen of heel oud voor op mijn brood. En verder staat er eigenlijk altijd veel te veel (lacht).”
Favoriete drankje
“Zonder twijfel witte wijn. Welke witte wijn hangt wel een beetje van mijn stemming af. En in de zomer een Ricard met ijs en water.”
Waar mogen we Janny voor wakker maken?
Als ik haar die vraag stel lacht ze heel hard “je moet me ’s nachts helemaal niet wakker maken voor eten. Maar ik lust eigenlijk van alles.”
Welk taartje zou Janny zijn?
“Ik ben dol op taartjes met geslagen eiwitschuim en dan het liefst met iets van noten erop. De tegenstelling van krokant met zacht. Honderd procent zoet vind ik weer te zoet, liefst wil ik er dan iets pittigs door, bijvoorbeeld chocola en een beetje chili. Diepgang.
Als ik mezelf dan met een taartje zou vergelijken hoop ik dat die diepgang ook in mijn persoonlijkheid zit (lacht)
Thuis bakken
“Ik bak wel, zeker als ik dingen moet uitproberen, maar dan geef ik het zoveel mogelijk weg zodat ik het niet allemaal zelf op eet. Maar voor mezelf alleen zal ik niet gauw iets bakken, dat vind ik dan leuker als ik bezoek krijg.
Bij bakken moet je echt heel precies zijn, dat heb ik wel echt van Robért van Beckhoven geleerd. Dat je vloeistoffen bijvoorbeeld ook af moet wegen. Ik ben dan ook meer een koker dan een bakker. Tijdens het koken kan ik spelen met wat ik in huis heb en proef, daar kun je alle kanten mee op.”
Grootste keukenblunder
“Ik kan me niet echt een echte blunder herinneren. Maar er is soms wel eens iets uit de oven niet helemaal gaar. Daar baal ik dan enorm van. Oh wacht, van de week heb ik bijna mijn huis in de fik gestoken dat mag je wel in de categorie blunder scharen ja. Ik had de stoommandjes voor de dimsum die ik wilde maken niet helemaal passend op de pan gezet bleek later, waardoor ze vlam hadden gevat. Dat was wel een blunder ja… Als ik een minuut later de keuken was ingelopen had alles in de fik gestaan…”
Koken en eten met kinderen
“Ik realiseer me dat mijn kinderen mij vooral hebben zien koken, en dat ze daar van hebben geleerd. Maar ik heb ze nooit bewust léren koken. Dat vind ik achteraf best jammer. Het zijn overigens wel fantastische koks geworden en makkelijke eters ook, maar ze hebben niet zozeer favoriete gerechten.
Toetjes zijn bij ons allemaal wel favoriet. Ik neem dan uit Frankrijk bijvoorbeeld biscuit de rose mee, daar kun je heel lekker ook een toetje mee maken in combinatie met frambozen.” (red: het inspireerde mij om dit dessert te maken, waar je vandaag het recept ook van online vindt).
Passie en een eigen gezicht
“Ik ga nog steeds graag uit eten, maar het voelt deels ook wel als werk. Ik hou van of lekker simpel en goed of écht goed. Daar tussen in, dat ik het gevoel heb dat ik alles uit de groothandel proef, dat doe ik niet meer. Daar ben ik best kritisch in geworden. Maar ik kan er wel echt van genieten als het super is gedaan.
Ik vind het altijd lastig om favorieten te noemen, maar als het om basic klassiek gaat, schiet Alain Caron me te binnen en als vernieuwer Joris Bijdendijk. Als een chef passie heeft en een eigen gezicht, dat vind ik echt heel belangrijk.”
Keuzes, keuzes, keuzes
Zoet of hartig?
“Hartig! Ik vind het heerlijk om een knabbeltje bij mijn glas wijn te hebben, dat kan van alles zijn. Echt lekkere kaaskoekjes van de bakker of een toastje met kaas.
Vis of vlees?
Vis!
Groente of fruit?
“Dat vind ik een moeilijke. Ik weet niet of ik daar echt voorkeur in heb. Fruit vind ik ideaal bijvoorbeeld om mee in de auto te nemen, om te voorkomen dat ik onderweg iets ga kopen/snaaien. Ik heb nu vaak mandarijntjes bij me, of druiven. Appels eet ik dan weer niet, daar krijg ik daarna dan weer echt honger van.”
Favoriete kookseizoen?
“Niet echt, maar ik hou van koken met mooi weer. Lekker iedereen aan lange tafels, buiten in de tuin. Hele tafel vol, zodat je kunt nemen wat je wilt.”
Heel Holland Bakt jureren
Een van de vragen van jullie was of Janny wel eens sacherijnig is en of dat haar jurering beïnvloedt. “Ik ben eigenlijk amper humeurig. Als ik het al ben is het heel kort. Maar afgelopen seizoen heb ik de uitzendingen overigens wel opgenomen met een hersenschudding en een breuk in mijn oogkas, ik geloof niet dat dat iemand is opgevallen….
Maar als ik iets echt niet lekker vind, dan zie je dat wel aan me maar dat staat eigenlijk los van mijn humeur. ”
Verdere tv ambities
“Wat ik leuk en fijn vindt aan televisie is dat je dingen echt kunt laten zien, de verbindende factor die eten heeft, mensen dingen laten ervaren. We zijn wel met wat dingen bezig, maar daar kan ik nu nog niks over zeggen.”
Ultieme diner
Als ik Janny vraag naar haar ultieme diner, met personen ‘dead or alive’ komt ze met een geweldige lijst aan zéér gevarieerde gasten. “Dan komen mensen als Coco Chanel, of Lodewijk XXIV maar ook Goethe. Dat wordt wel een boeiende avond.
Mozart mag ook komen, die zet ik dan weer naast Goethe. Marie Antoinette nodig ik ook uit, die lijkt me ook mateloos interessant. Dan wil ik van haar weten wat waar/niet waar is van wat er in de geschiedboeken staat. Amy Winehouse schuift ook aan. En zeer gemêleerd gezelschap dus.”
En wat er op tafel komt? “Zoals vroeger het eten in de 18e eeuw op tafel werd gezet, geen formeel diner, zodat je niet wordt onderbroken en er echt ruimte is voor gesprekken aan tafel. Genoeg gesprekstof deze avond denk ik.”
Tijd om af te ronden
En dan is het al weer tijd om het gesprek af te ronden. Ik had nog úren met haar door kunnen praten. Het onaf latende enthousiasme werkt aanstekelijk en haar ervaring kan een voorbeeld zijn voor menigeen. Ik knuffel Nhaan nog een keer en word uitgezwaaid door Janny en voel me een enorme bofkont dat ik dit soort interviews kan houden. Wat een feest weer!
In de keuken met…
In de volgende In de keuken met… hoor ik alles over avocado’s en de plannen van de Avocadoshow, van oprichter Ron Simpson. Gelukkig zijn er tot die tijd een heleboel andere interviews in deze reeks die je kunt teruglezen. Je vindt ze allemaal overzichtelijk hier.
Gepubliceerd op 29 maart 2018
