Ontdek de wereld van Schotse whisky

Whisky alleen voor mannen? Zéker niet! Ik sprak met Gillian MacDonald, van het Schotse Glenmorangie, over die vooroordelen en hoe je whisky het beste drinkt.

Gillian MacDonald is Master Blender & Head of Whisky Creation bij Glenmorangie. Een vrouw in de wereld van whisky. Nu al minder bijzonder dan 20 jaar geleden toen Gillian ongepland, na 10 weken stage bij een whisky merk in Wales, in de wereld van whisky distilleren en blenden belandde.

Sinds 11 jaar werkt ze voor Glenmorangie, een Schots whiskymerk met een lange traditie,. Het merk viert dit jaar het 180 jarig bestaan. En waar je bij whisky wellicht denkt aan oude mannen in Chesterfields, die bij de openhaard een glas whisky drinken en een sigaar roken geldt dat vooroordeel anno 2023 al lang niet meer.

Ik spreek met Gillian tijdens een lunch in het Conservatorium hotel en het enthousiasme spat er af. Maar ook de nuchterheid, als ze uitlegt wat het betekent om Master blender en Head of Whisky creation te zijn. “Whisky maken is niks mytisch. Het is een natuurkundig samenspel van water, granen en gist. Na twee keer distilleren wordt het vloeibaar goud en na rijping mag het whisky genoemd worden.”

Verschil single malt en blended whisky

Maar gelukkig valt er over whisky véél meer te vertellen dan alleen het maakproces, hoewel dat verhaal op zich fascinerend is. Dat begint bij het weten dat er een verschil is tussen single malt en blended whisky. Glenmorangie maakt single malts, waarbij slechts één graansoort wordt gebruikt en de whisky uit één distilleerderij komt. Blended whisky is een mix en, zoals de naam al doet vermoeden, wordt die gemaakt door meerdere whisky’s te blenden, waarbij die van diverse distilleerderijen afkomstig mogen zijn.

Vooroordelen whisky

Want wat mij nou zo intrigeert is waarom juist (veel) vrouwen whisky spannend vinden. En daar hoorde ik zelf tot een aantal jaren geleden ook bij. Te scherp, te zwaar in alcohol, niet toegankelijk, een typisch mannendrankje.

Volgens Gillian klopt dat imago namelijk al heel lang niet meer. In de innovaties bij Glenmorangie (maar ook in hun marketing uitingen, zie hierboven) zie je dat er heel veel gespeeld wordt met smaken om whisky voor een brede groep aantrekkelijk te maken. Hun klassieke 10 jaar oude whisky is van zichzelf al heel zacht en toegankelijk. Veel zachter zelfs dan ik dacht (want ja, je moet wel proeven om te snappen waar er over wordt gesproken, toch?).

Maar daarnaast zijn er nog veel meer whisky’s die, na de eerste jaren rijpen op eiken bourbon vaten, een laatste finish krijgen op bijzondere vaten, zoals sherry of port. Dat verandert de smaak van de whisky nadrukkelijk, waardoor je een veel breder spectrum aan smaken krijgt en er dus eigenlijk altijd wel een whisky van jouw gading tussen zit. De port finish (de fles zie je hierboven) kan ik je trouwens echt aanraden, héél lekker!

Glenmorangie limited editions

Maar er wordt ook steeds vaker gespeeld met limited editions. Gillian legt uit dat dat eigenlijk voor haar team de speeltuin is om te kijken wat er allemaal nog meer kan, buiten de gebaande paden van de whisky die ze altijd al maken. Daarnaast geeft het ook de gelegenheid om whisky op een andere manier te gebruiken, dan de klassieke manier van drinken.

Zo is er een Glenmorangie Signet, een whisky gemaakt op basis van Jamaican Blue Coffee bonen, met een bijna mocha-achtige, intense chocolade smaak die doet denken aan tiramisu. Terwijl Gillian er over vertelt loopt het water me in de mond. Net als bij het horen over de Glenmorangie A Tale of Cake, die tonen heeft van karamel en ananas.

De bartenders scéne heeft daar overigens ook een belangrijke rol in gespeeld. Zij gebruiken whisky steeds vaker ook als onderdeel van cocktails, waarmee er een wereld open is gegaan die ruimte biedt om verder te innoveren. Want hoe heerlijk denk je dat een whisky cocktail op basis van A Tale of Cake kan zijn, of een espresso martini met deze mocha whisky in plaats van wodka. Yum! (wel jammer dat deze versies volgens mij niet (meer) in Nederland te koop is maar dat ga ik checken!)

Hoe hoor je whisky te drinken

Als ik Gillian vraag naar hoe je whisky nou hoort te drinken, lacht ze. “Er zijn geen regels”, verkondigt ze stellig. “Je moet je eigen manier vinden van hoe jij whisky lekker vindt om te drinken. Als dat puur is, of met een drupje water waardoor de smaken zich openen is dat super. Maar wil je er een blokje ijs in of drink je whisky liefst in een cocktail, dan is dat ook meer dan prima.

Probeer whisky vooral gewoon eens en als je de eerste niet lekker vindt, kijk dan of je een andere finish of leeftijd qua whisky wel lekker vindt. Het is net als met wijn, je ontdekt door te proeven wat jouw voorkeur heeft.”

Wanneer is het Scotch whisky

De regels voor whisky uit Schotland zijn overigens een stuk strikter dan hoe je ‘m kunt drinken, want de gewilde vermelding ‘Scotch whisky’ is er eentje die aan nauwe banden is gelegd.

• Zo moet de whisky gedistilleerd en gerijpt zijn in Schotland,
• minimaal 40% alcohol bevatten,
• mogen er alleen eikenhouten vaten gebruikt worden
• en is er zelfs een maximum van de hoeveel liters (700 liter) die in een barrel mogen liggen.

Alles om de historie en het bijzondere van Schotse whisky te bewaken.

Whisky ontdekken

Wat ik naast meer leren over whisky vooral geweldig vond tijdens mijn gesprek met Gillian is om te zien hoe een vrouw met zó veel passie kan vertellen over een drankje waarvan de meesten dachten dat het alleen voor mannen is. En je weet hoe ik graag de barricades opga om dit soort stereotypes te doorbreken.

Whisky kun je overigens niet alleen gewoon lekker drinken of in een cocktail gebruiken, het is ook een fantastisch ingrediënt om mee te koken en te bakken. In BBQ-tijd bijvoorbeeld gebruik ik whisky in een marinade voor spareribs. Maar ook in een taart misstaat een drupje whisky echt niet.

Kortom, whisky is dus typisch zo’n drankje dat je moet gaan ontdekken. Waarbij je je vooroordelen even parkeert en gaat proeven wat je lekker vindt. In Nederland wordt Glenmorangie onder andere bij Gall & Gall en een aantal online drankwinkels verkocht. De 10 jaar oude Glenmorangie kost om en nabij de € 42,- en kan ik je persoonlijk écht aanraden als je voor het eerst in de wereld van whisky stapt.

Gepubliceerd op 15 juni 2023